MəhərrəmMüqəddəs aylar

Daha bir “Kərbəla müsibəti” – 19 aprel 1802-ci il

Bu gün vəhhabilik də adlandırılan radikal təkfirçiliyin bütün tarixi dinc müsəlman əhaliyə divan tutmaqla doludur (qeyd edək ki, bu günkü vəhhabilik adlandırılan cərəyanın heç də hamısı təkfirçilik ideyalarını qətlə gətirib çıxaracaq formada bölüşmür.

Bu ideyalar bu gün əsasən İŞİD kimi cərəyanlarda qalıb). Bu azğın cərəyanın üzvləri 200 ildən artıqdır ki, müsəlmanların canına, əmlakına və namusuna göz dikmişlər. Onlar son 200 ildə yaranmış fürsətdən istifadə edərək, müsəlman məntəqələrinə hücum edir, dinc əhalini qətl edir, xalqın əmlakını hərbi qənimət kimi mənimsəyirlər.

Müqəddəs şəhərlər Kərbəla və Nəcəf də onların hücumuna hədəf olmuşdur. Təxminən 200 il bundan əvvəl, hicri 1216-ci ildə vəhhabilər Kərbəlaya hücum etdilər. Həmin gün (19 aprel 1802) qəməri təqvimlə zilhiccə ayının 18-i Qədir-Xüm bayramı olduğundan, Kərbəla əhalisinin əksəriyyəti qonşu Nəcəf şəhərinə – İmam Əlinin (ə) qəbrini ziyarət etməyə getmişdi, şəhərdə qadınlar və uşaqlar, köməksiz qocalar qalmışdı.

İraq şiələrinin adətincə, Qədir-Xüm günündə kərbəlalılar Nəcəfə gedir, aşura günündə isə əksinə, nəcəflilər Kərbəlaya gəlirdilər. Səud ibn Əbdüləzizin başçılıq etdiyi vəhhabilər: “Kafirləri öldürün! Allaha şərik qoşanları qətl edin!” – şüarı ilə qəfildən şəhərə daxil olub, günahsız müsəlmanları qılıncdan keçirməyə başladılar. Onlar evlərində gizlənmiş adamları rəhmsizliklə öldürür, əmlaklarını qarət edirdilər. Əlacsız qalan kərbəlalılar İmam Hüseynin (ə) məqbərəsinə pənah gətirib məscidə girdilər.

Lakin vəhhabilər yenə onlara aman verməyib məscidin içindəcə qətlü-qarəti davam etdirdilər. Vəhhabilər İmam Hüseynin (ə) məzarına hörmətsizlik göstərib, məsciddəki bahalı xalçaları, çilçıraqları, silahları, zinət əşyalarını, xəzinədə saxlanılan ləl-cəvahiratı, nəfis Ouranları, hətta bəzəkli qapı taylarını da daşıyıb apardılar. Talan edilmiş qiymətli əşyalar 200 dəvə yükü qədər idi.

Vəhhabilər İmam Hüseynin (ə) qəbrinin sənduqəsini, məscidin minarə və günbəzinin qızıl təbəqələrini də qoparıb aparmaq istəyirdilər, amma bunlar möhkəm olduğu üçün sındıra bilmədilər. Onların vəhşiliyi elə bir dərəcəyə çatmışdı ki, İmam Hüseynin (ə) səhabələrindən olmuş Həbib ibn Müzahirin qəbri üzərindəki taxta sənduqəni söküb onunla ocaq qaladılar!

Tarixi məlumatlara görə, bu müsibət zamanı İmam Hüseynin (ə) qəbrinin lap yanında 50 nəfər, məscidin içində 500 nəfər öldürülmüşdür. Kərbəlanın küçə və evlərində qətlə yetirilənlərin ümumi sayının 2000 yaxud 5000 nəfər olduğunu qeyd etmişlər.

Hadisədən təqribən 11 ay sonra Londondan Hindistana qayıdarkən Kərbəladan keçən hindistanlı səyyah Mirzə Əbutalib İsfahani “Məsiri-Talibi” adlı xatirə kitabında şahidlərdən eşitdiklərinə istinadən yazırdı: “Zilhiccənin 18-i, Qədir-Xüm günü Kərbəlanın mötəbər əhalisinin əksəriyyəti Nəcəf şəhərinə ziyarətə getdiyi zaman, ərəb atlarına və dəvələrə minmiş 25.000 nəfərə yaxın vəhhabi Kərbəla nahiyəsinə daxil oldu.

Vəhhabilərin bəziləri zəvvar qiyafəsi geyinib əvvəlcədən şəhərə girmişdilər və şəhərin hakimi Ömər ağa onlarla əlbir idi. Buna görə də vəhhabilər elə ilk həmlədə Kərbəlanı tuta bildilər. Onlar: “Müşrikləri öldürün! Kafirlərin boynunu vurun!” – deyə haray salmışdılar. Ömər ağa qaçıb ətraf kəndlərin birində gizləndi, amma sonralar Osmanlı valise Süleyman paşanın əmri ilə edam edildi.

Vəhhabilər qətlü-qarətdən sonra məqbərənin günbəzindən qızıl təbəqələri də qoparıb aparmaq istəyirdilər, amma təbəqələr möhkəm bərkidildiyindən, məqsədlərinə çata bilmədilər. Ona görə günbəzin altındakı qəbri külüng və balta ilə doğramaqla kifayətləndilər.

Bu hadisədə 5000 nəfərdən artıq adam öldürüldü, yaralıların sayı-hesabı yoxdur. Həzrət Hüseynin (ə) məqbərəsindəki qızıl-gümüş və şəhərdəki əmlak sarıdan gözə dəyən hər şeyi qarət etdilər, sanki şəhərə süpürgə çəkilmişdi. Məzarın ətrafında yer yaralıların qanı ilə örtülmüşdü.

Günbəzin altı və hücrələr meyitlə dolu idi. Həzrət Abbasın məzarının yerləşdiyi məhəllə və məqbərənin özü istisna olmaqla, heç yer qan-qadadan salamat qalmadı. Bu hadisənin dəhşəti elə böyük idi ki, mən 11 aydan sonra Kərbəlaya girəndə camaat yalnız ondan danışır, danışdıqca ağlayırdı. Baş verənlərin təsvirini eşidəndə dəhşətdən adamın tükləri biz-biz olurdu” (“Məsiri-Talibi”, səh. 408).

Vəhhabilər Kərbəlanı günortadan sonra tərk edib getdilər. Şəhər kənarında Əbyəz adlı su mənzilində dayanıb qəniməti bölməyə başladılar. Ələ keçirilmiş əmlakın xümsünü (1/5-ni) Səud özünə götürdü. Qalan qəniməti hər piyadaya bir, hər süvariyə isə iki pay olmaqla əsgərlər arasında bölüşdürdü. (Bu fakt da sübut edir ki, vəhhabilər öz talançı yürüşlərini kafirlərə qarşı cihad kimi qiymətləndirir, kafirlərlə döyüşdə alınan qənimətin bölünmə qaydasını tətbiq edirdilər).

Vəhhavilər müqəddəs Nəcəf şəhərini də öz hücumlarına hədəf seçmişdilər. Onlar Kərbəladan 3 il əvvəl (1799-cu ildə) Nəcəfə hücum etdilər. Vəhhabilər Nəcəfi mühasirəyə alsalar da, şəhərə girə bilmədilər. Nəcəflilər vəhhabilərin hücumundan xəbərdar olan kimi İmam Əlinin (ə) məqbərəsinin xəzinəsini Bağdada göndərdilər ki, talan edilməsin.

Bundan bir neçə il sonra (1806) vəhhabilər Nəcəfə yenidən hücum etdilər. Amma şəhərin ətrafında qazılmış dərin və enli xəndək onların işini çətinləşdirdi. Bir tərəfdən də Nəcəfdə təhsil alan 200 nəfər gənc tələbə məşhur alim Şeyx Cəfər Kaşifül-ğitanın rəhbərliyi altında şəhəri bacarıqla müdafiə edirdilər. Şeyx Cəfərin müdafiə dəstəsində Seyyid Cavad Amuli, Şeyx Hüseyn Nəcəf, Şeyx Xızr Şəllal, Şeyx Mehdi Molla Kitab və başqa alimlər də var idi. Nəcəflilər şəhərin qala divarlarının üzərində bir neçə iri top quraşdırmışdılar.

Həmin toplardan atılan mərmilər vəhhabilərin hücum dəstələrini dağıdırdı. Nəcəfin mühasirəsi zamanı 15 min nəfərlik vəhhabi ordusu 700 nəfər itki verib geri çəkildi. Bu mühasirədə Nəcəf əhalisindən də 5 nəfər şəhid oldu.
Qeyd etmək yerinə düşər ki, Nəcəfin müdafiəsinə başçılıq etmiş Şeyx Cəfər Kaşifül-Ğita vəhhabilərin əleyhinə kitab yazmış ilk şiə alimi sayılır.

Əbdüləziz ibn Səud öz əqidəsini ehtiva edən bir risalə yazıb Şeyx Cəfərə göndərmişdi. Şeyx Cəfər həmin risalə ilə tanış olandan sonra “Minhəc əl-rəşad” adlı kitab yazıb, cavab olaraq Əbdüləzizə yolladı. Həmçinin, Seyyid Cavad Hüseyni Amuli elə hərbi əməliyyatlar getdiyi bir şəraitdə Nəcəfi qorumağın vacibliyi barədə risalə yazaraq, şəhər əhalisi arasında yaymışdı.

Bir il sonra (1807) vəhhabilər yenə Kərbəla və Nəcəf şəhərlərinə hücum edib onları mühasirəyə aldılar. Amma bu dəfə də niyyətləri boşa çıxıb geri döndülər.

Daha çox göstər
Back to top button