Peyğəmbərimizə (s) məxsus olan “ümmi” ləqəbinin mənası nədir? O həzrət yazıb-oxumağı bacarmadığına görə ona bu ləqəb verilmişdi?

Ərəb dilində “ümm” “ana” deməkdir, “ümmi” isə “anaya aid” mənasını verir. Bir çox hallarda bu söz “anadangəlmə” mənasında işlədilir. Çünki yazıb-oxumaq qabiliyyətini insan sonradan qazanır və heç kim anadangəlmə yazıb-oxumağı bacarmır.

Peyğəmbərimizə (s) bu ləqəbin verilməsinin səbəbləri barədə fərqli fikirlər vardır. Bəzi alimlər həzrətin yazıb-oxumaq bacarmadığını iddia edərək, bu sözü “anadangəlmə yazıb-oxumağı bacarmayan” mənasında izah etmişlər. Bəzilərinin fikirncə, Məkkə şəhəri bütün şəhərlərin əsası sayıldığı üçün ona “ümmül-qüra”, yəni “şəhərlərin (kəndlərin) anası” demişlər. Peyğəmbərimiz (s) də məkkəli olduğu üçün ona bu ləqəb verilmişdir. Ümumiyyətlə, Həzrət Mühəmmədin (s) peyğəmbərlikdən əvvəl yazıb-oxumaq bacarmadığı məlumdur, amma peyğəmbərlikdən sonra yazıb-oxuduğunu həm təsdiq, həm də inkar edənlər vardır. Qeyd edək ki, Qurani-Kərimdə də “ümmi” ləqəbi o həzrətə aid edilib (Əraf, 157).